Poprzedni temat «» Następny temat
Judaica - wielicki kirkut, synagogi itp
Autor Wiadomość
nacomito 
Nadszybie



Osiedle: Bulwar Zachodzącego Słońca
Pomógł: 6 razy
Dołączył: 13 Lis 2007
Posty: 3812
Wysłany: 27-01-2011, 14:58   

Na lewym zdjęciu to piekarnia PSS. Ściana szczytowa tego budynku widoczna jest również na prawym zdjęciu. Wyższy budynek jest od dłuższego czasu w remoncie. Po jego zakończeniu trudno będzie skojarzyć go ze stanem sprzed lat.
 
     
nacomito 
Nadszybie



Osiedle: Bulwar Zachodzącego Słońca
Pomógł: 6 razy
Dołączył: 13 Lis 2007
Posty: 3812
Wysłany: 27-01-2011, 22:29   

A jednak...

Stanisław Gawęda "Wieliczka Dzieje miasta do roku 1980" str. 245 napisał/a:
[...] Budynek administracyjny Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, połączony z Domem Modlitwy dla mężczyzn i kobiet znajdował się przy ul. Seraf. Prócz tego Żydzi posiadali trzy synagogi (bożnice): Na Klaśnie, przy ul. Górsko oraz przy ul Szpunara. Przy bożnicy na ul. Szpunara znajdowała się szkoła zwana chederem, gdzie szczególnie chłopców uczono czytania, pisania, rachowania i zasad religijnych judaizmu. [...] Posiadali też własną łaźnię przy ul. Klaśnieńskiej.
 
     
przemo 
Żupa solna



Osiedle: 500m od rynku
Pomógł: 17 razy
Dołączył: 01 Mar 2007
Posty: 6286
Skąd: 49.991 N, 20.060 E
Ostrzeżeń:
 2/3/6
Wysłany: 27-01-2011, 22:54   

Bożnica na Szpunara, to ten budynek remontowany obecne ( przebudowywany ) za delikatesami centrum.
Czyli po prawej stronie na poczatku szpunara za ksiegarnia,ciuchami,kwiaciarnia itd :)
_________________
 
     
master7 
Hysinbold



Osiedle: Zdrojowe
Pomógł: 3 razy
Wiek: 50
Dołączył: 07 Gru 2006
Posty: 3885
Skąd: Wieliczka
Wysłany: 28-01-2011, 09:28   

Serdecznie dziękuję wszystkim za odpowiedzi.
nacomito napisał/a:
A jednak...
Jakoś to przegapiłem, wczoraj wertowałem i nie znalazłem.
Pozostaje zatem do rozwikłania: gdzie była łaźnia na obecnej ul. Klaśnieńskiej :?:

Wracając zaś do zamieszczonych zdjęć.
Pochodzą one z artykułu Mieczysława Skulimowskiego zamieszczonego w Przeglądzie Lekarskim z roku 1966, nr 1, strony 101-105, pod tytułem: Zagłada szpitala żydowskiego w Wieliczce w roku 1942.

Okazuje się, że sam tekst, po latach został ponownie opublikowany (z nieznacznymi uszczupleniami) w książce The Jewish Community of Wieliczka. A Memorial Book. Jest ona dostępna on-line. Nie pamiętam czy podawałem ten link tutaj:

http://yizkor.nypl.org/index.php?id=1094

Część anglojęzyczna i polska zaczyna się od końca książki, idąc do przodu.
Tekst jest na stronach 81-88 (wg numeracji książki)

Polecam także fragmenty pamiętnika Bill-Bajorkowej Marii, strony 63-81.

Czy jeszcze ktoś coś wie o dawnych obiektach żydowskich :?:
_________________
www.wieliczka24.info
www.master7.rowerpower.org
Hosting Dedykowany | Wirtualizacja | Profesjonalny Hosting | Serwery Gier
 
  master771
     
master7 
Hysinbold



Osiedle: Zdrojowe
Pomógł: 3 razy
Wiek: 50
Dołączył: 07 Gru 2006
Posty: 3885
Skąd: Wieliczka
Wysłany: 28-01-2011, 10:04   

przemo napisał/a:
Bożnica na Szpunara, to ten budynek remontowany obecne ( przebudowywany ) za delikatesami centrum.
Czyli po prawej stronie na poczatku szpunara za ksiegarnia,ciuchami,kwiaciarnia itd :)

Czyli jak rozumiem po lewej to dawny szpital, zaś bożnica była po prawej :?:
_________________
www.wieliczka24.info
www.master7.rowerpower.org
Hosting Dedykowany | Wirtualizacja | Profesjonalny Hosting | Serwery Gier
 
  master771
     
master7 
Hysinbold



Osiedle: Zdrojowe
Pomógł: 3 razy
Wiek: 50
Dołączył: 07 Gru 2006
Posty: 3885
Skąd: Wieliczka
Wysłany: 28-01-2011, 10:15   

Zdjęcia kiepskie, ale miałem tylko komórkę pod ręką i się spieszyłem.
Tak więc małe porównanie.

Dawna synagoga przy ulicy Górsko
http://collections.yadvas...n-us/97039.html


ul. Górsko.
Plik ściągnięto 103 raz(y)
45,07 KB
ul. Szpunara, lata 60-te
Plik ściągnięto 139 raz(y)
99,28 KB
ul. Szpunara, lata 60-te
Plik ściągnięto 108 raz(y)
108,36 KB
ul. Szpunara obecnie
Plik ściągnięto 108 raz(y)
68,61 KB
_________________
www.wieliczka24.info
www.master7.rowerpower.org
Hosting Dedykowany | Wirtualizacja | Profesjonalny Hosting | Serwery Gier
 
  master771
     
luuv 
Komora


Osiedle: Lekarka
Dołączyła: 21 Cze 2010
Posty: 198
Wysłany: 28-01-2011, 23:04   

o rany... i co oni teraz robią z tą synagogą/szpitalem na Szpunara? malują na różowo i pomarańczowo może?
 
     
jolakozaczka 
Kierat konny
usia



Pomogła: 1 raz
Wiek: 53
Dołączyła: 10 Gru 2009
Posty: 340
Skąd: tomaszkowice
Wysłany: 29-01-2011, 10:07   

nacomito napisał/a:
A jednak...

Stanisław Gawęda "Wieliczka Dzieje miasta do roku 1980" str. 245 napisał/a:
[...] Budynek administracyjny Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, połączony z Domem Modlitwy dla mężczyzn i kobiet znajdował się przy ul. Seraf. Prócz tego Żydzi posiadali trzy synagogi (bożnice): Na Klaśnie, przy ul. Górsko oraz przy ul Szpunara. Przy bożnicy na ul. Szpunara znajdowała się szkoła zwana chederem, gdzie szczególnie chłopców uczono czytania, pisania, rachowania i zasad religijnych judaizmu. [...] Posiadali też własną łaźnię przy ul. Klaśnieńskiej.

TAk to mogło być w tej pozycji, mam tez wrażenie ż e niedawno w Roczniku Krakowskim był duży art. dotyczący Żydów w Wieliczce, ewent. były to Studia i Materiały do dziejów Żupy
_________________
nad wizerunkiem wrednej jędzy usilnie pracuję
 
     
G.N 
Groty kryształowe
spoźniony:)


Osiedle: Sienkiewicza
Pomógł: 1 raz
Dołączył: 06 Lip 2007
Posty: 117
Wysłany: 29-01-2011, 18:19   

Muszę się podzielić czymś emocjonalnym. Odwiedziłem dziś wielicki kirkut i tak na prawdę zrobiło to na mnie spore wrażenie.

Uzmysłowiłem sobie dopiero dziś, że tak znacząca część wspólnej wielickiej społeczności, która współtworzyła to miasto tak nagle po prostu zniknęła, nie ma, koniec.

To jakieś niesamowicie smutne. Pamiętam, że byłem już tam raz z ojcem, jako jeszcze w sumie dziecko. Ojciec się chyba poczuł zobligowany o tym wspomnieć. W sumie to miło, że to zrobił, jak sobie teraz, dzisiaj o tym przypomniałem po tylu latach...

I tak sobie myślę, że na mojej ulicy mieszka najwięcej katolików, ale też rodzina protestantów, niewierzący, ktoś prawosławny z Ukrainy, whatever, whatever. W ogóle ich w ten sposób nie postrzegam. Dla mnie wszyscy jesteśmy przede wszystkim Wieliczanami. tutaj żyjemy, kupujemy, spacerujemy, rozmawiamy z sąsiadami...

Pozdrawiam
 
     
solniak 
Gallus gallus



Pomogła: 2 razy
Wiek: 24
Dołączyła: 18 Lip 2007
Posty: 3238
Skąd: z internetu
Wysłany: 29-01-2011, 19:45   

Tez sie tak czuję. :)

Kiedy jeszcze dużo podróżowałem po Polsce, to co chwila napotykałem się na synagogii i wrażenie ogromu pustki "pożydowskiej" było jeszcze większe.
_________________
Tadeusz Kościuszko:"Kościół powinien być oddzielony od państwa, nie wolno mu zajmować się kształceniem młodzieży. Naród powinien być panem własnego losu i jego prawa powinny być nadrzędne wobec kościoła. "
 
 
     
G.N 
Groty kryształowe
spoźniony:)


Osiedle: Sienkiewicza
Pomógł: 1 raz
Dołączył: 06 Lip 2007
Posty: 117
Wysłany: 30-01-2011, 02:58   

Mnie dziś dosłownie spiorunowało. Przeszedłem się tam, przejrzałem ten wątek, zdjęcia...

Oświęcim Oświęcimiem, Schindler Schindlerem, itp. itd. Widziałem, czytałem...
Ale dziś chyba po raz pierwszy w życiu doznałem takiego spiorunowania wręcz i uzmysłowiłem sobie czym był Holokaust. Poczułem to jakoś tak blisko, tutaj, na moich ulicach, placach, górkach...

Sorry za prywatne wywody, ale to było ku*wa niesamowicie mocne jak na słoneczną, zimową, spokojną sobotę...
 
     
master7 
Hysinbold



Osiedle: Zdrojowe
Pomógł: 3 razy
Wiek: 50
Dołączył: 07 Gru 2006
Posty: 3885
Skąd: Wieliczka
Wysłany: 30-01-2011, 12:02   

No tak jak pisałem wcześniej.

W Wieliczce panuje taka swoista "niepamięć", a przecież przed wojną połowa mieszkańców Wieliczki to byli żydzi. Pół Wieliczki było żydowskie.
Te pół Wieliczki, albo leży pod zdewastowanym pomnikiem pomnikiem ofiar na cmentarzu żydowskim, albo leży pod pomnikiem w Puszczy Niepołomickiej, albo ulotniła się z dymem w Bełżcu.

Dlaczego tak mało się o tym mówi?

Powody zapewne są różne.

Czas nieubłaganie ucieka, pamięć się zaciera, zarówno ludzka jak i ta materialna.
Starsi być może nie chcą pamiętać, bo wypierają z pamięci ten okrutny czas.
Niektórym, być może, ciąży kwestia pozyskania "uwłaszczonego" pożydowskiego mienia. Wiadomo czasy były takie a nie inne, nie było gdzie mieszkać, państwo rozdawało mienie za darmo, to się brało...
Obecne władze też mają to w d... bo po co odgrzebywać temat, po co restaurować, po co wydawać pieniądze podatników, jak jeszcze w gazecie napiszą, a nuż się znajdzie jakiś spadkobierca i jeszcze będą kłopoty. Lepiej zatem rzucać słowa na wiatr i nic nie robić w tej sprawie.
Młodzi nie wiedzą za wiele, bo starsi im o tym nie mówią, zresztą to dla nich prehistoria, jacyś żydzi, jakaś wojna... Nauczyciele w szkołach chyba też się za bardzo nie wysilają. Jest tu wyjątek, ale to za mało. A przecież wystarczyłaby raz do roku wycieczka z każdej szkoły i każdej klasy jednego konkretnego roku, połączona z pogadanką i uporządkowywaniem terenu + transport od ZGK na śmieci i odpadki i kirkut by całkiem ładny.

Lepiej nie pamiętać, lepiej nic nie robić, a niech zarośnie, niech rozkradną do końca na złom i materiały budowlane... Może czasem obsmarują nas w gazecie, ale psim swędem się prześlizgniemy nad tym i jakoś to będzie...
_________________
www.wieliczka24.info
www.master7.rowerpower.org
Hosting Dedykowany | Wirtualizacja | Profesjonalny Hosting | Serwery Gier
 
  master771
     
ArturSosin 
Nadszybie



Pomógł: 20 razy
Dołączył: 11 Lut 2009
Posty: 4295
Wysłany: 30-01-2011, 15:14   

master7 napisał/a:
Dlaczego tak mało się o tym mówi?
Ale jak sobie to wyobrazasz? Zydzi przed wojna byli a teraz ich nie ma. Powtarzac to w kolko? Jest kilka opracowan, spotkania wieliczka-wieliczanie, okazjonalne wystawy. Osobiscie znam kilku zydow i gwarantuje ci, ze nie sa niczym takim zainteresowani. W programie szkolnym nie ma historii lokalnej. Co do zabytkow, jak kirkut, to chyba wszyscy sa zgodni, ze powinny zostac odrestaurowane. I w zasadzie niepojetym jest dla mnie dlaczego tak sie nie dzieje. Tym bardziej, ze nie sa to jakies kolosalne koszty.
 
     
solniak 
Gallus gallus



Pomogła: 2 razy
Wiek: 24
Dołączyła: 18 Lip 2007
Posty: 3238
Skąd: z internetu
Wysłany: 30-01-2011, 18:58   

ArturSosin napisał/a:
W programie szkolnym nie ma historii lokalnej.


To byłaby fajna inicjatywa.
_________________
Tadeusz Kościuszko:"Kościół powinien być oddzielony od państwa, nie wolno mu zajmować się kształceniem młodzieży. Naród powinien być panem własnego losu i jego prawa powinny być nadrzędne wobec kościoła. "
 
 
     
ArturSosin 
Nadszybie



Pomógł: 20 razy
Dołączył: 11 Lut 2009
Posty: 4295
Wysłany: 30-01-2011, 21:00   

Tez tak uwazam. I sadze, ze nic nie staloby na przeszkodzie zeby wygospodarowac choc pare godzin w ciagu roku. Wszystko zalezy od dyrekcji. Moze nikt o tym po prostu nie pomyslal?
 
     
Wyświetl posty z ostatnich:   
Odpowiedz do tematu
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Nie możesz załączać plików na tym forum
Możesz ściągać załączniki na tym forum
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku

Skocz do:  

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group
Template modified by Mich@ł
Strona wygenerowana w 0,18 sekundy. Zapytań do SQL: 18